Endodonti

Kanal tedavisi nasıl yapılır?
Kanal tedavisi canlılığını yitirmiş olan bir dişin yeniden kazanılması için yapılan bir uygulamadır. Lokal anestezi uygulanarak yapılan kanal tedavisi, dişin çürümesi ya da travmalardan dolayı yaşadığı olumsuzluklardan sonra yeniden kazanılması amacıyla uygulanmaktadır. Yeniden yapılacak dişlerin doğal dişler gibi olmayacağı göz önüne alınırsa, kişinin kendi dişini bu şekilde korumaya çalışmasının daha doğru olduğu düşünülmelidir. Uygulanan tedavi tek seans olarak yapılacağı gibi, 2-3 seansta işlem tamamlanabilir. Bu süreç dişte oluşan hasarla bağlantılıdır. Dişlerde olan hasarların erken belirlenmesi, uygulanacak kanal tedavisinin başarısını % 100'e kadar çıkaracaktır.

Kanal tedavisi hangi aşamalardan oluşur?
. Kanal tedavisi uygulanacak hastaların yapılan işlem sırasında ağrı duymaması için lokal anestezi uygulanır.
. Bu aşamada diş temizlenir ve damar sinir dokusuna ulaşılır. Burada hastalıklı olan dokular ve sinirler temizlenir.
. Dişte bulunan kök kanal boyu özel bir cihaz yardımıyla ölçülür. Diş kök kanalından kök ucuna kadar şekil verilerek, kök kanalının fazla hasarlı olmaması halinde güzelce temizlenerek genişletilme işlemi yapılır. Genişletilen kanala dolgu malzemesi doldurulup kanal tedavisi tamamlanır.
. Yapılan işlemler sırasında diş kanalında hastalık belirtileri tespit edilirse, kanal iyice temizlenir ve şekillendirilir. Daha sonra içine uygun kanal medikamenti doldurulur. Bu şekilde kanalın gelişimi izlenir. Bu işlem dişin tamamen iyileşmesine kadar devam ettirilir. Bu süreç zarfında diş geçici dolgu malzemeleri kullanılarak kapatılır. Enfeksiyonun tamamen iyileşmesinden sonra kanal dolgu malzemesi kök ucuna kadar doldurularak işlem tamamlanır.
. Kanal tedavisi uygulanmış olan dişe kaplama ya da dolgu yapılarak, dişin yeniden sağlıklı bir şekilde kullanılması sağlanır.

Kanal tedavisi uygulanmış olan dişin ömrü ne kadar olur?
Uygulanan kanal tedavisi sonrasında ağız ve diş temizliğine gereken özenin gösterilmesi ve gereken tedbirlerin alınması halinde, diş uzun yıllar hizmet etmeye devam edecektir. Her zaman rutin diş doktoru ziyaretlerini yapar ve doktorunuzun tavsiyelerine göre dişlerinize gereken bakımı uygularsanız, dişlerinizin uzun ömürlü olmasına katkı sağlarsınız. Her zaman akılınızda olması gereken konu tedavi görmüş olan dişin, tedavi görmemiş olan dişten daha sağlıklı olduğudur. Kanal tedavisi uygulanmış olan dişin uzun ömürlü olmasını etkileyecek unsurları bir arada toplarsak;
. Kanal tedavisi bu konuda uzman olan diş doktoru tarafından uygulanmalıdır.
. Kanal tedavisi tamamlanmış olan dişin üzeri herhangi bir sızıntı olmayacak şekilde kaplanmalıdır.
. Kişiler kanal tedavisi sonrasında dişlerine dikkat etmeli, çok sert gıdalar tüketmemelidir. Bunlar bütün dişler için gerekli olsa da, kanal tedavisi yapılmış ve kaplanmış olan dişe ayrı bir özen gösterilmesi gerekir.
Dişlerde kırıkların olması halinde, bakterilerden dolayı çürükler oluşacaktır. Bu dişler cansız olduğundan yeterli oranda beslenemez ve güçlenemez. Her zaman için çürümeye ve kırılmaya müsait olurlar.
Kanal tedavisi hem büyük çürükleri olan dişlere hem de köklerinde enfeksiyon olan, kronik apseli ya da akut enfeksiyon olan dişlere de uygulanır. Kanal tedavisi yapılan alanlarda yeniden enfeksiyonun nüksetmesi mümkün olabilir. Bu nedenle yemek yerken, dişleri fırçalarken daha dikkatli olunması gerekir. Bu yüzden günde iki defa fırçalanmalı, diş ipi kullanılmalı ve ağız içi hijyeninin sağlanması için ağız gargarası kullanılmalıdır.

Kanal tedavisi uygulanmadığında neler yaşanır?
Dişlerde oluşan çürüklerde kronikleşme olursa, bu diş sağlığınıza olumsuz olarak yansıyacaktır. Damar ve sinir dokusunun kendisini iyileştirememesi yüzünden, çürük nedeniyle oluşan enfeksiyon bütün dişlere yayılacaktır. Diş kökünden dokulara doğru yayılım gösteren enfeksiyon, çene kemiğini etkisi altına alacak ve bölgenin iltihaplanmasını sağlayacaktır. Bu iltihaplanma yüzünden kemik dokusunda erimeler olacak ve bölgede kist oluşumları meydana gelecektir. Dişin bu aşamaya kadar getirilmesi, uygulanacak kanal tedavisini daha fazla zorlaştıracak ve daha zahmetli olacaktır. Dişin ilerleyen aşamalarında ise kanal tedavisi bile dişi kurtarmaya yetmeyecektir. Dişte ilerlemiş olan çürükler sıcak ve soğuya karşı aşırı ağrıyla tepki verir. Bu aşamada olan bir diş çürüğüne müdahale edilmediği zaman, ağrılar hafiflemiş bile olsa, iltihap kemiğe kadar inecektir. Bu yüzden dişlerde olan çürüklerin ilerletilmeden kanal tedavisinin yaptırılması gerekir. Kronik bir hale gelmiş olan çürükler yüzde şişme ve ağrıyla kendini gösterecektir. Bu durumda kanal tedavisi amacına ulaşamayacak ve başarısızlıkla sonuçlanacaktır. Sonuç dişin kaybedilmesiyle biteceğinden, eksik dişinizin yerine doğal olmayan diş yaptırmak durumunda kalacaksınız.

Diş kanalı nedir?
Diş üzerinde bulunan dış dokular olan dentin ve mine dokusunun altında yumuşak bir bağ dokusu bulunmaktadır. Burası dişin canlı bölümünü meydana getiren pulpa dokusudur. Halk arasında buraya dişin siniri adı verilir. Diş kanalı dişin üst tarafının içinde olan pulpa bölümünden başlayarak kök ucuna kadar devam eden oldukça ince ve küçük tünelciklerdir. Dişe göre bir ya da birkaç tane olabilir.

Dişlerin kanal tedavisine ihtiyacı olduğu nasıl belirlenir?
Dişlerde oluşan büyük çürüklerde ya da travmalar yüzünden oluşan sebeplerde diş pulpasına kadar giden bakteriler yüzünden diş ölmekte ya da iltihaplanmaktadır. Bu gerçekleştiğinde çiğneme ve baskı sırasında, sıcak ve soğuğa karşı hassasiyet ve gece uykudan uyandıran ağrı meydana gelir. Bunun dışında başka bir etkene bağlı olmadan da ağrı ve hassasiyet meydana gelebilir. Bu tür diş ağrıları ağrı kesiciler kullanılarak kolay dindirilemez.

Kanal tedavisi ağrılı bir işlem midir?
Kanal tedavisi yapılırken hastalara lokal anestezi uygulandığından, herhangi bir ağrı hissedilmeden işlem tamamlanmaktadır.

Kanal tedavisi ne kadar sürer?
Kanal tedavisinin uygulama süresi tamamen dişte oluşan hasarın durumuna göre değişir. Hastalarda bazı durumlarda tek seansta kanal tedavisi tamamlanırken, bazen dokularda iyileşme sağlanana kadar birden fazla seans yapılabilir.

Kanal tedavisi neden uygulanır?
Ağzımızda bulunan doğal dişlerin yerini, yapılacak yapay dişler tutmaz. Bu yüzden doğal dişlerin uygun tedavilerle sonuna kadar korunması gerekir. Dişlerden biri sağlığını kaybettiğinde, en iyi koruma yolu kanal tedavisi uygulanmasıdır. Kan, sinir, lenf damarlarını barındıran dişin içindeki yumuşak tabaka olan pulpa kendisini tamir edemeyecek kadar hasar görürse ölür. Buna neden olan kırık ya da çürük dişlerdeki bakterilerdir. Bunlar dişin özünde iltihap oluşturur. Eğer hasar gören pulpa yerinden çıkarılmazsa, çevre dokularda enfeksiyona maruz kalır. Bunun sonucunda diş tamamen kaybedilir.

Kanal tedavisi yapılan diş kurtulur mu?
Kanal tedavisi uygulanan dişin işi daha bitmez. Kök kanalları doldurulmuş olan dişin üzerinde fazla bir madde kaybı bulunmuyorsa, normal bir dolgu yapılarak, fazla oranda madde kaybı varsa geride kalan diş duvarlarını destekleyecek ve dişin kalan kısımlarının daha sonra kırılması önleyecek porselen dolgu yapılması gerekir. Eğer dişte hiç destek diş duvarı kalmamışsa, kök kanalından destek alacak olan bir post yapılarak üzerine kuron kaplama yapılması gerekir. Bu çalışmalar dişin eskisi gibi kullanılmasını sağlamak için yapılmaktadır.

Kanal tedavisinin riskleri ve komplikasyonları nelerdir?
Kurallarına uygun şekilde ve düzgün yapılan bir kanal tedavisi, % 90-95 oranında başarı ortalamasına sahip olur. Kanalı temizleyen aletin kökün içinde kırılması ya da kök kanallarının tam olarak temizlenmemesi halinde, nadiren kanal tedavisi yeniden uygulanır. Bu gelişme az da olsa yaşanabilir. Bunda başarılı olunmazsa, kök rezeksiyonu yapılarak dişin kurtarılmasına çalışılır.